گفتگو از وحيد كاظمي زهابي

بانوان همواره نشان داده اند كه در تمامي زمينه هاي اجتماعي مي توانند همپا و حتي در برخي موارد بالاتر و بهتر از مردان در جامعه نقش آفريني كنند.

پذيرفتن و مديريت كردن در مسئوليت هاي سنگين و حساس سياسي، اجتماعي واداري يكي از نقش هايي است كه براي بانوان ما به ويژه در استان لرستان به ندرت اتفاق افتاده است. با اين وجود هر زمان انجام شده، اگر نتيجه اي پربارتر از آقايان نداشته كمتر از آن نيز نبوده است.

معاونت بهداشت در دانشگاه علوم پزشكي و دبير ستاد مبارزه با كرونا در استان يكي از اين مسئوليت هاست كه طي يكي دو سال گذشته به يكي از بانوان فعال و كوشاي استان لرستان واگذار شده است.

اين بانوي موفق به ظن عموم مردم، اهالي رسانه و جامعه ي سياسي و اداري از زمان قبول مسئوليت تا كنون عملكرد قابل قبولي را بر جاي گذاشته است.

در آستانه ي فرارسيدن نوروز باستاني و آغاز سال جديد، گفتگويي صميمي را با ايشان انجام داديم كه ديدن آن خالي از لطف نيست.

 

-ضمن عرض سلام و خسته نباشد، لطفا خودتان را معرفي كنيد.

-با سلام و تشكر، مريم كوشكي هستم. پزشك عمومي و حدود يك و سال نيم است كه در سمت معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشكي لرستان در خدمت هم استاني هاي عزيز هستم.

 

-پيش از اين چه مسئوليت هايي داشتيد؟

-من قبل از اين كه معاون بهداشت شوم مدير گروه مبارزه با بيماريها در معاونت و دبير ستاد مبارزه با كرونا در دانشگاه علوم پزشكي بودم.

 

- در مدتي كه به عنوان نفر اول حوزه ي بهداشت استان انتخاب شديد به خودتان چه نمره اي مي دهيد؟

-در اين خصوص من نبايد نمره بدهم. مسئولين بالادستي و مردم بهترين افرادي هستند كه در اين مورد مي توانند تشخيص درستي داشته باشند. هميشه تلاش كردم در هر جايگاهي كه قرار دارم بهترين عملكرد را داشته باشم. به نظرم عملكرد هر فرد بيانگر اعتبار و جايگاه آن شخص است. اميدوارم در اين مدت توانسته باشم وظيفه ام را به خوبي انجام بدهم.

 

-حالا اگر خودتان را در زاويه ي ديد مردم قرار دهيد چه نمره اي مي دهيد؟

-خب من در اين مدت خيلي تلاش كردم كه كارها به بهترين شكل انجام شده و حقي از كسي ضايع نشود. با اين وجود قطعا ضعف هايي نيز وجود دارد كه بر عملكرد نهايي تأثيرگذار است. خيلي از جاها نيز واقعا روال كار از دست مجموعه بهداشت خارج است و ساير بخش هاي جامعه در آن تأثير دارند كه اجتناب ناپذير است. در مجموع اجازه بدهيد اين كار را به مردم واگذار كنيم.

 

-در خصوص آخرين وضعيت بيماري كرونا در استان توضيح بديد؟

-در حال حاضر موج ششم كرونا رو تجربه مي كنيم. به نظر مي رسه آمار ابتلاها و بستري ها در حال كاهش هستند. اين موج به موج اوميكرون معرف شد. ابتلا ها در اين موج با بروز علائم خفيف تر نسبت به موج هاي گذشته خودش را نشان داد.خيلي از افراد مبتلا به خاطر خفيف بودن علائم به پزشك مراجعه نكردند و آزمايش كرونا انجام ندادند، به اين دليل احساس مي شود تعداد مبتلايان بسيار بيشتر از موج هاي گذشته است.

 

-به نظر شما بعد از اتمام موج ششم، موج هاي بعدي هم در راه خواهند بود؟

-در اين مورد نمي توان به طور قاطع اظهار نظر كرد، چرا كه تمامي موج هايي كه در اين دو سال ايجاد شدند در نتيجه ي جهش هاي ويروسي بودند كه در ويروس كرونا صورت گرفت. به هر جهت اميدوارم ديگر جهش و موج جديدي نداشته باشيم.

 

-بحران شيوع كرونا چقدر به سازوكار سلامت كشور آسيب وارد كرد؟

-مهم ترين آسيب هايي كه كرونا وارد كرد، از دست دادن بسياري از هم وطنان ما بود كه متأسفانه ديگر در بين ما نيستند.اما به لحاظ سازوكار اعتقاد دارم نه تنها به ساختار سلامت بلكه ساير ساختارهاي كشور از تمامي جنبه ها لطمات زيادي وارد كرد. اگر در حيطه ي كاري خودم بخواهم عنوان كنم بايد عرض كنم بحران كرونا علاوه بر هزينه هاي زيادي كه براي تأمين هزينه هاي نمونه گيري، آزمايش و درمان بيماران متحمل ما كرد، باعث شد ساير خدمات حوزه ي سلامت به ويژه برنامه هاي بهداشتي ناتمام مانده و كارشناسان ما نتوانند آن طور كه بايد اين خدمات را به گروه هدف ارائه دهند. البته بحران كرونا دستاوردهايي نيز داشت.

 

-چه دستاوردهايي؟ لطفا توضيح بدهيد.

-ببينيد ما تا كنون با اين چنين بحران مهلكي مواجه نشده بوديم. در واقع اين بحران به ما نشان داد كه در چه زمينه هايي ضعف داريم و در كجاها توانمند تريم. شايد تا قبل از بحران كرونا اگر هزاران بار از عموم مي خواستيم كه در فصل سرما يا ابتلا به سرماخوردگي از ماسك استفاده كنند شايد كمتر از 5 درصد مردم استفاده مي كردند. اما بحران كرونا به همه ي ما ثابت كرد كه رعايت اصول بهداشتي چقدر در پيشگيري از بيماريها و هزينه هاي جاني و مالي درمان موثر خواهد بود. بسياري از افرادي كه در دو سال بروز بحران كرونا از ماسك و رهنمودهاي بهداشتي استفاده كردند حتي به سرماخوردگي هم مبتلا نشدند. اين نمونه اي از درس هاي بزرگي بود كه كرونا به همه ي ما داد. علاوه بر اين به ما نشان داد كه در زمان بروز بحران هاي شبيه به كرونا چگونه بايد عمل كنيم.

 

-مردم تا چه ميزان در مبارزه با اين بيماري با شما همكاري داشتند؟

-اينجا جا دارد من از تمامي همشهريان و هم استاني هايي كه در اين مدت به توصيه هاي همكاران ما جامه ي عمل پوشاندند صميمانه قدرداني و تشكر كنم. واقعا در اين مدت درصد بالايي از جمعيت استان پروتكل هاي بهداشتي و به ويژه استفاده از ماسك در اماكن عمومي را رعايت كردند و شايد اگر اين همكاري نبود آمار بستري و فوتي ما در اين دو سال بسيار بيشتر از آمار كنوني بود. در نقطه ي مقابل درصد كمتري از مردم نيز آن طور كه بايد همراهي نكردند و اتفاقا عمده ي مبتلايان و افراد بستري شده از بين افرادي بودند كه پروتكل هاي بهداشتي را رعايت نكردند.

 

-مهم ترين خاطراتي كه اين بحران از ابتداي شروع براي شما داشت را عنوان بفرماييد.

-متأسفانه اين بحران در دوسالي كه گريبانگير مردم ما شد، سرشار از لحظات تلخ و غمناك بود. صحنه ي انتقال اجساد هموطنان، هم استاني ها، همشهريان و حتي همكاران ما از بخش هاي بستري بيمارستانها به سردخانه دردناك ترين صحنه هايي است كه طي اين مدت مي ديديم. اين يك تصوير فوق العاده دردناك است كه هميشه در ذهن من مي ماند. به هر حال از اين گونه خاطرات غم انگيز در اين بحران زياد هستند كه ترجيح مي دهم كمتر آنها را مرور كنم.

 

-وقوع بحران كرونا تا چه ميزان بر وقفه در اجراي برنامه هاي حوزه ي معاونت بهداشت تأثير داشت؟

-خيلي زياد، بايد عرض كنم در اين مدت بسياري ازشاخص هاي برنامه هاي تخصصي حوزه ي بهداشت از جمله برنامه هاي سلامت روان، سلامت خانواده، بهداشت محيط وحرفه اي، غيرواگير، تغذيه و سلامت دهان و دندان در اين مدت دچار كاهش و افت شدند. علت اصلي آن نيز برمي گشت به اين كه كارشناسان اين گروه ها به دليل كمبود نيرو واهميت مقوله ي بيماريابي و مراقبت از بيماران كرونايي قرنطينه در منزل در اين راستا كمك كردند. با اين وجود طبق برنامه ريزي كه انجام داديم از سال آينده بازهم روند صعودي شاخص هاي گروه هاي بهداشتي را شاهد خواهيم بود.

 

-اگر به عقب برگرديم چه اقداماتي را در برنامه ي مبارزه با كرونا تغيير مي دهيد؟

-واقعيت اين بود كه از ابتدا شناخت ما از اين بيماري بسيار كم بود و همين باعث مي شد برخي اقدامات را كه چندان ضروري نبود انجام دهيم. هرچه زمان گذشت و به جلو آمديم شناخت ما از اين بيماري بيشتر شد و ما توانستيم بهتر آن را مديريت كنيم.بدون ترديد اگر زمان به عقب بازگردد يكسري از اقدامات پيشگيري و كنترلي حذف خواهند شد.

 

-همكاري مسئولين با شما در مبارزه با اين بحران را چگونه ديديد؟

-همكاري ها بسيار خوب بود. خوشبختانه هم استاندار سابق و هم استاندار حال حاضر مبارزه با كرونا را همواره در اولويت برنامه ها داشتند و بسيار خوب و موثر ما را همراهي كردند. در رأس مجموعه ي سلامت نيز به همين شكل كارها به پيش رفت. در اينجا من از تلاشهاي دكتر نيكبخت رئيس سابق دانشگاه علوم پزشكي و همچنين حمايت هاي دكتر دلفان سرپرست كنوني دانشگاه در پيشبرد برنامه هاي مبارزه با كرونا تشكر و قدرداني مي كنم.

 

-سال 1400 را در مجموع چگونه ديديد؟

-در حيطه ي كاري خودم بخواهم عنوان كنم، در اين سال ما سه موج سنگين كرونايي را تجربه كرديم. در كنار آن طرح هاي بزرگي از جمله طرح محله محور بنام "سردار دل ها" شهيد قاسم سليماني را انجام داديم كه همچنان ادامه دارد. خيلي از نقاط ضعف و قوت ما در حوزه ي مديريت و تيم هاي عملياتي در اين سال مشخص شدند. در اين سال چند تن از همكاران خود را به دليل كرونا از دست داديم. در مجموع سالي سخت به لحاظ كاري بود.

-از طرح شهيد سليماني گفتيد. در مورد اين طرح بيشتر توضيح دهيد.

-طرح شهيد سليماني يك تجربه ي فوق العاده از همكاري برون بخشي در اجراي برنامه هاي سلامت جامعه بود. در اين طرح تيم هاي مراقبتي با حضور به منازل افراد مبتلا آموزش هاي لازم و مراقبت آن را براي پيشگيري از شيوع آن در بين ساير افراد خانواده و اطرافيان بيمار انجام مي دهند. همچنين بسته هاي حمايتي در بين افراد مبتلا و نيازمند توزيع مي شود. در اين طرح علاوه بر دانشگاه علوم پزشكي و در رأس آن معاونت بهداشت، سپاه پاسداران، سازمان بسيج مستضعفين، هلال احمر و چند دستگاه نظامي و اجرايي ديگر نيز مشاركت دارند.

 

-سال آينده را چگونه پيش بيني مي كنيد؟

-اگر بخواهيم در خصوص كرونا پيش بيني كنيم كه كار دشواري است. چرا كه اين ويروس قابل پيش بيني نيست و تا كنون شش بار جهش پيدا كرده و شش موج سنگين كرونايي را متحمل ما كرده است. در خصوص اين كه پس از اتمام موج ششم بازهم موج هاي بعدي در راه باشند مشخص نيست. فقط مي توانم بگويم اميدوارم ديگر موجي در راه نباشد. اما در مورد ساير برنامه هاي حوزه ي سلامت ما پيش بيني هاي لازم را انجام داديم و به اين كه بتوانيم شاخص هاي سلامت را ارتقا دهيم بسيار خوش بين هستيم.

 

-از شما به خاطر حضور در اين مصاحبه تشكر مي كنيم، در پايان اگر صحبتي داريد بفرماييد.

-در پايان بايد عنوان كنم، همچنان از مردم انتظار داريم به ويژه در ايام نوروز ديد و بازديدهاي خود را كمتر كنند و در اوقات حضور در جمع حتما از ماسك استفاده كرده و فاصله گذاري اجتماعي را رعايت كنند.اميدوارم سال جديد سال اتمام بحران كرونا و سالي توأم با سلامتي و تندرستي براي مردم ما به ويژه هم استاني هاي عزيزمان باشد. من هم از شما كمال تشكر را دارم.