«دستورالعمل ارائه خدمات كاهش آسيب در شرايط كوويد 19»

 

 

 

 

مقدمه:

با توجه به شرائط كشور در مواجهه با بيماري كوويد 19 دستورالعمل حاضر جهت اجرا در زيرساخت­هاي كاهش آسيب مصرف مواد زير نظر دانشگاه/ دانشكده­هاي علوم پزشكي تدوين و تا اعلام كنترل بيماري مذكور داراي اعتبار خواهد بود.  

 

 

 

 

1-امنيت كاركنان:

-          استفاده از ماسك جراحي سه لايه الزامي مي­باشد.

-          چيدمان اتاق­ها و ميزها و صندلي­ها با رعايت فاصله گذاري فيزيكي و تهويه مناسب هوا (در صورت وجود تعداد اتاق كافي، براي ارائه خدمت، اتاق هاي جداگانه در نظر گرفته شود؛ اتاق آموزش- اتاق سرنگ و سوزن– اتاق متادون و در صورت عدم فضاي كافي، از فضاي باز حياط) استفاده گردد.

-          ترتيبي اتخاذ گردد كه ساعت توقف خدمت گيرندگان در ميزهاي خدمت محدود باشد (از تجمع در ميزهاي خدمت اجتناب گردد).

-          برنامه حضور و بيتوته خدمت گيرندگان در فضاي سر پوشيده مركز گذري در شرايط كوويد 19 (با ملاحظه متراژ سالن انتظار به ازاي هر 2 متر مربع) يك نفر بيتوته مدد جويان ميسر خواهد بود و در فضاي حياط مركز گذري با رعايت فاصله فيزيكي حداقل 5/1 متر لازم الرعايه مي­باشد.

-          استفاده از هواكش و باز گذاشتن درها و در صورت امكان پنجره­ها براي ايجاد تهويه مناسب مدنظر قرار گيرد.

­ارائه خدمات تغذيه، در ظروف يكبار مصرف و بصورت بيرون بر در تمام ساعات فعاليت بايد اجرايي گردد.

-          غربالگري روزانه كاركنان (تب سنجي و بررسي علائم) و مراجعان در ورودي مركز صورت پذيرد.

-          تامين مايع ضد عفوني كننده دست و گندزدايي محيط در برنامه قرار گيرد.

-          ارائه خدمت از پشت پنجره يا جلوي درب ورودي و تجهيز ميز كار با كاور پلاستيكي انجام شود.

-           پرسنل بيمار و مشكوك به بيماريهاي تنفسي به مراكز خدمات جامع سلامت منتخب غربالگري ارجاع گردد.

-           از دست دادن با يكديگر يا در آغوش گرفتن فيمابين مراجعان پرهيز گردد.

-          آموزش هاي روش­هاي فردي پيشگيري از انتقال كرونا اعم از پرهيز از دست دادن يا در آغوش گرفتن، استفاده از دستمال كاغذي حين عطسه، سرفه و دفع بهداشتي آن و شتشوي مرتب به مدت 20 ثانيه در دستور كار آموزش­هاي مركز قرار گيرد .

-          شستن مرتب دست ها با آب و صابون حداقل به مدت 20 ثانيه الزامي است.

-          استفاده از شوينده هاي با پايه الكل بدون نياز به آب به عنوان جايگزين در شرايط عدم دسترسي به آب و صابون توصيه مي­شود.

 

 

 

 

2-ساعات كاري و نحوه ارائه بسته­هاي خدمتي

-          ساعات فعاليت مركز گذري كماكان شش ساعت در روز و شش روز در هفته خواهد بود لكن انجام حداقل دو نوبت خدمات گندزدايي در روز ضروري است.

-     مرجح است كه مراجعه حضوري خدمت گيرندگان براي خدمات سرنگ و سوزن و كاندوم براي روزهاي كاري هفته برنامه­ريزي گردد و با ارائه بسته­هاي 7 روزه خدمت مراجعه كنندگان را در 6 روز كاري تقسيم نمايند.

-          تأكيد مي­گردد كه حضور روزانه پرسنل ازجمله مسئول مركز، پزشك مسئول واحد و ... براي ارائه بسته­هاي خدمتي ضروري است.

-          بسته خدمتي متادون در ادامه تشريح شده است.

 

 

 

 

3-ارائه خدمات متادون :

·         در مقاطع ويزيت پزشك براساس پروتكل درمان با داروهاي آگونيست غربالگري علامتي از نظر كوويد 19 و ارجاع موارد نيازمند مداخله به "مراكز خدمات جامع سلامت منتخب غربالگري" ضروري است.

·         از تجمع بيماران براي دريافت  خدمات درماني جدا پرهيز شود.

·         بهتر است افراد دريافت كننده متادون به دو قسمت (روزهاي زوج و فرد) تقسيم شوند تا از تجمع افراد جهت دريافت متادون جلوگيري شود. به اين ترتيب هر گروه از بيماران فوق يك روز در ميان مراجعه و و براي يك روز «دوز منزل» دريافت مي­كنند. تأكيد مي­شود چنانچه بيمار متمايل به مراجعه روزانه باشد يا نگهداري متادون «دوز منزل» برايش ممكن نباشد مي­تواند هر روز مراجعه نمايد.

·         پزشك و تيم ارائه كننده خدمات متادون روزانه در مركز حاضر و نسبت به ارائه خدمت به بيماران اقدام خواهند نمود.

·         در توزيع متادون و ساير خدمات مشابه استفاده پرسنل از وسايل حفاظت شخصي ضروري است. براي فرد توزيع كننده دارو، علاوه بر پوشش ماسك، استفاده از شيلد نيز ضروري مي­باشد.

·         چيدمان صندلي­ها براي رعايت فاصله فيزيكي حداقل 2 متر مناسب­سازي شود

·         رعايت كامل فاصله هوشمند اجتماعي بين  پرسنل با مددجويان با نصب ديواره هاي پلاستيكي صورت پذيرد.

·         ايجاد تهويه مناسب هوا ضروري است.

 

 

 

 

4- برنامه سرنگ و سوزن

شرايط كرونايي با برنامه توزيع سرنگ وسوزن تداخلي ندارد. در صورت مراجعه فرد، كما في السابق سرنگ و سوزن يك هفته تحويل مرلجعين گردد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5  -برنامه سلامت جنسي:  

شرايط كرونايي با توزيع كاندوم تداخلي ندارد. در صورت مراجعه فرد، كما في السابق كاندوم يك هفته به مرلجعين تحويل گردد.

 

 

 

 

 6-انجام رپيد تست HIV :

 

با رعايت فاصله فيزيكي (در هنگام انجام مشاوره)  و حفاظت پرسنل و مددجويان بايد انجام پذيرد.

 

7-آموزش ها :

بهتراست بيشتر به سمت آموزش انفرادي و گروه­هاي كوچك حداكثر 4 يا 6 نفره (هر چه كمتر بهتر است)  با رعايت فاصله فيزيكي 2 متر سوق پيدا كند.

1-     الزام به استفاده از ماسك  در زمان حضور در مركز

2-     رعايت فاصله اجتماعي: با در نظرگرفتن 2 مترمربع فضا به ازاي هر فرد

3-     آموزش هاي مربوط به كوويد 19 در تنظيم برنامه آموزشي مركز جزء موارد اولويت  دار است

(بدون توجه به سفيد و يا زرد بودن بايد با حفظ اصول بهداشتي و مراقبت فردي با رعايت فاصله فيزيكي با حداقل تعداد جلسات برگزار شود)

 

8- ارجاع بيماران :

بيمار داراي علامت مشكوك به كوويد 19، به نزديكترين مركز 16 ساعته ارجاع داده شود ( با هماهنگي قبلي با سرپرست مركز و معرفي نامه معتبر(

 

 

 

 

9- خدمات حمايتي و تغذيه

- تاكيد بر استحمام مددجويان و رعايت انجام گندزدايي بعد از استفاده هر بيمار از حمام صورت پذيرد.

- غذا به صورت بسته بندي و بيرون بر در اختيار بيماران قرار گيرد در توزيع غذاي گرم از ظروف يكبار مصرف سلولزي يا آلومينيمي درب داربراي تحويل غذا هايي مثل ماكاروني ،عدس پلو و..... به بيماران استفاده گردد. غذا خوردن در كنار هم مثل شرايط قبلي مطلقاً توصيه نمي­شود.

- در كنار خدمات حمايت، بهتراست ماسك، مواد ضدعفوني­كننده كوچك يا ژل ضدعفوني­كننده در اختيار مددجويان قرار گيرد و همراه داشته باشند.

- شستشو و گندزدايي مستمر كليه قسمت­هاي آشپزخانه و يا محل­هاي جانبي مورد تاكيد است

 

 

 

 

10- غربالگري سل و بيماري هاي آميزشي:  

مرجح است در هر بار مراجعه، يك مورد غربالگري انجام شود. مثلا در مراجعه اول غربالگري سل انجام و در جلسه بعد غربالگري بيماري هاي آميزشي انجام پذيرد.

 

 

 

11- تيم­هاي سيار و  موبايل سنتر

اعضاي تيم سياري بالاترين اولويت را در استفاده از وسايل حفاظت شخصي دارند. ماسك بانضمام شيلد­هاي پلاستيكي و دستكش يكبار مصرف  پوشش حداقلي است و اگر موسسه­اي امكان فراهم كردن لباس مخصوص در زمان مراجعه به پاتوق را هم داشته باشد، ايده­ال خواهد بود.

در كنار توزيع وسايل كاهش آسيب توصيه مي­شود يك بسته بهداشتي (اسپري ضد عفوني كننده يا ژل دست) براي بيماران در راستاي پيشگيري از كرونا توزيع گردد و به طور هفتگي در اختيار مددجويان مستقر در پاتوق قرار گيرد.

تيم­هاي سياري با پيش­بيني شرايط خاص، در هر بار رفت و آمد به پاتوق­ها، وسايل كاهش آسيب را به تعداد بيشتري در اختيار مدد جويان قرار دهند (به ميزان مصرف حداقل سه روز)

به دليل احتمال عدم مراجعه عادي مدد جويان به سطح شهر و مراجعه به مركز گذري پشتيبان، در صورت امكان ، مواد غذايي بسته بندي كوچك با امكان حمل در كوله تيم سيار به پاتوق­ها ارسال گردد .

حتما فرد مطلع و كليدي هر پاتوق در مورد علايم بيماري كرونا توجيه شود كه در صورت وجود هر يك از علايم بيماري كوويد 19 در مددجويان، اقدام به قرنطينه و جداسازي از ساير بيماران نمايند و بلافاصله به مراكز خدمات جامع سلامت منطقه يا مركز گذري اطلاع­رساني فوري صورت پذيرد.

در زمينه آموزش در پاتوق­ها حتما در هر مراجعه به يك مورد آموزش اكتفا و به نكات كليدي پرداخته شود.

 

 

 

 

12- گندزدايي محيط

-          اصول گندزدايي در مركز مطابق دستورالعمل­هاي موجود:

·         اســـتفاده از محلول هيپوكلريت ســـديم ٥/٠ درصـــد براي ســـطوح عفوني و در تماس با بيماران (در صورت نياز به تهيه آن، يك قسمت محلول هيپوكلريت سديم ٥ درصد با ٩ قسمت با آب سرد آماده مي­شود)

·          استفاده از محلول هيپوكلريت ٠٥/٠ درصد براي ساير سطوح مانند سطوح اداري (در صورت نياز به تهيه آن يك قسمت محلول هيپوكلريت سديم ٥ درصد با ٩٩ قسمت آب سرد)

·         از الكل ٧٠ درصد براي گندزدايي سطوح كوچك مثل تب سنج، اتوسكوپ، دستگاه فشارخون، پالس اكسي متر، و ... استفاده مي­شود.

·         تابلوهاي آموزشي پيشگيري از انتقال بيماري به تعداد كافي در محل  حضور مراجعين نصب گردد.

·         دستورالعمل شستن دست­ها به تعداد كافي در محل توزيع مواد غذايي و سرويس­هاي بهداشتي نصب گردد.

·         نصب محلول ضد عفوني كننده در فضاهاي مركز الزامي است.

·         جداسازي سطل دستمال­ها، وسائل نظافت و گندزدايي سرويس­هاي بهداشتي از وسايل مكان­هاي ديگر از جمله آبخوري انجام پذيرد.

·         جمع­آوري دستمال كاغذي و وسايل يك بار مصرف نظافت در كيسه­هاي پلاستيكي محكم و سطل­هاي درب دار پدالي و دفع آنها در آخر هر نوبت كاري توسط مسئول نظافت  انجام پذيرد.

·          نظافت، شستشو و گندزدائي تمام سطوح سرويس­هاي بهداشتي بعد از هر شيفت به طور مرتب انجام گيرد.

·         نظافت سطوح داراي تماس مشترك شامل: ميله هاي افقي و عمودي، دستگيره­ها، پشتي صندلي­ها و وسايل عمومي با كمك مواد شوينده و سپس توسط ماده گندزداي مايع الكلي با كمك دستمال تميز ديگري گندزدايي انجام گردد.

·         هنگام گندزدايي و نظافت، مركز بايد خالي از كاركنان و مراجعين بوده و درها و پنجره­ها باز گذاشته شوند و هواكش جهت تهويه بهتر هوا نيز روشن باشد.

·          دو مرحله نظافت و گندزدايي جدا از يكديگر بوده و نبايد هيچگونه اختلاطي بين اين دو مرحله انجام گيرد.

·          محلول گندزدا بايد روزانه تهيه و استفاده شود.

 محلول گندزدا بايد با آب سرد يا معمولي تهيه گردد.