تغذيه با شير مادر يك راه حل جهاني براي شروع يكسان و عادلانه زندگي براي تمام افراد است و زير بناي سلامت و بقاي زنان وكودكان محسوب مي شود. شير مادر كاملا" براي تامين نيازهاي تغذيه اي و ايمونولوژيكي كودك طراحي شده است . تغذيه با شير مادر يك روش طبيعي و مطلوب براي تغذيه كودكان و ارتقاء دهنده پيوند عاطفي بين مادر و كودك است ،باعث پيشگيري از تمام انواع سوء تغذيه مي گردد ، امنيت غذايي شير خواران و كودكان خردسال را تامين مي كند و در نتيجه به مردم و ملت ها براي خروج از چرخه گرسنگي و فقر كمك مي كند. افزايش تغذيه مطلوب با شير مادر مي تواند از مرگ بيش از 823 هزار كودك و 20 هزار مادر در هر سال پيشگيري نمايد . تغذيه با شير مادر تكامل شناختي و ضريب هوشي (IQ)كودكان را تقويت مي كند و در نتيجه به طور قابل توجهي امكان تحصيلات ،مشاركت در نيروي كار و كسب در آمد را در طول عمر ارتقا مي دهد . بي توجهي و از دست دادن اين مرحله بحراني از رشد مغز در طول دوران كودكي مي تواند منجر به زيان هاي قابل توجه شناختي و اقتصادي شود .

دوران شير خوارگي از حساس ترين مراحل زندگي است كه نياز به مراقبت هاي دقيق بهداشتي و تغذيه اي دارد . شير مادر اساسي ترين ماده اي است كه مي تواند به تنهايي تمام نياز هاي تغذيه اي شير خواررا از بدو تولد تا پايان 6 ماهگي تامين نمايد و تداوم آن همراه با غذاهاي كمكي و در طول سال دوم عمر مي تواند ضمن پيشگيري از بسياري بيماري ها در دوران كودكي ، بهترين الگوي رشد و تكامل را فراهم آورد . اين تاثير از اولين ساعات و روز هاي زندگي به خوبي اثبات گرديده است . شير مادر در كاهش بيماري هاي مزمن بزرگسالي از جمله : بيماريهاي قلبي عروقي ، پر فشاري خون ، سرطان ها و ديابت نقش دارد بعلاوه شير دهي براي تغذيه مادران هم تعابيري دارد اين فرض كه مادران دچار سوءتغذيه مي شوند و به دليل شير دهي وزن از دست مي دهند به نظر معتبر نمي باشد . تغذيه خوب مادران همراه با فاصله گذاري مناسب بين تولدها از عوامل اصلي در پيشگيري از سوءتغذيه هستند . تغذيه انحصاري با شير مادر به مادران كمك مي كند كه به وزن سالم قبل از بارداري برسند و خطر ابتلا آنان به ديابت،فشار خون ، سرطان سينه و سرطان تخمدان  كاهش يابد. شير مادر براي شير خواران و كودكان نوپا مغذي ترين غذا و از لحاظ مواد ايمونولوژيك بسيار قوي است ، غذايي است كه مي تواند موجب تكامل مغز شود و هيچ ماده غذايي ديگري اين ويژگي را ندارد . ميزان كم تغذيه با شير مادر با افزايش بيماري و در نتيجه نياز بيشتر به مراقبتهاي بهداشتي – درماني و افزايش هزينه هاي درمان ارتباط دارد .

تغذيه با شير مادر يكي از نمونه هاي اصلي ارتباطات عميق بين سلامت انسان و اكو سيستم طبيعت است . شير مادر غذايي طبيعي و تجديد پذير است كه از لحاظ زيست محيطي ايمن و سبز است . زيرا توليد و عرضه آن به مصرف كننده بدون آلودگي ،بسته بندي يا توليد زباله است . در مقابل تغذيه با شير مصنوعي اثرات زيست محيطي فاحشي دارد كه موجب تخريب طبيعت ، تهي كردن منابع طبيعي و تغييرات اقليمي مي شود علاوه بر اين  توليد ، بسته بندي ، ذخيره سازي ،توزيع و آماده سازي شيرهاي مصنوعي باعث مصرف ميزان قابل توجهي از سوخت هاي فسيلي و مقادير زيادي آب مي شود . بنابراين تغذيه مصنوعي در انتشار گازهاي گلخانه اي و كمبود آب مشاركت دارد و تغييرات اقليمي را بيشتر تشديد مي كند .

 

شعار هفته جهاني شير مادر(16-10مرداد) در سال 2018 عبارت است از : "تغذيه با شير مادر زير بناي زندگي سالم ". تغذيه مطلوب با شير مادر با اثرات مثبت و ماندگار در طول زندگي مادر و كودك به جلوگيري از تمام انواع سوء تغذيه كمك مي كند . تغذيه با شير مادر يك تصميم هوشمندانه براي آب و هواي سالم است كه به تامين امنيت غذايي حتي در بحرا ن ها كمك مي كند . حفظ و حمايت ترويج تغذيه با شير مادر براي سلامتي سيا ره ما و ساكنين آن حياتي است و نياز به تلاش هاي تيمي دارد .

موفقيت مادران در شير دهي تحت تاثير عوامل مختلفي قرار دارد و مراقبت ها و حمايت هاي لازم بايد در مراحل مختلف قبل، حين بارداري ، بلافاصله پس از زايمان و در مراحل حساس روز هاي اول بعمل آيد .

 باهمكاري ذي نفعان و دست اند كاران مختلف از بخش هاي مراقبت هاي بهداشتي، جامعه و محل كار و از جمله مقامات محلي مي توانيم زنجيره گرم حمايت از مادران شيرده ايجاد كنيم . پيام هاي مستمر و سيستم ارجاع مناسب در سراسر اين زنجيره گرم ، اين اطمينان را ايجاد خواهد نمود كه مادر و كودك از مزاياي حمايت پويا و كمك هاي تخصصي برخوردار مي شوند .

تغذيه با شير مادر سلامت و تندرستي زنان و كودكان را بهبود مي بخشد و پايه و اساس توسعه و آينده كشور است .

اين شيوه تغذيه ميليون ها كودك را قادر مي سازد كه زنده بمانند، رشد كنند و در مسير سلامت بهتر و آينده اي موفق تر قرار گيرند

 

تهيه و تنظيم : سپيده ماسوري

كارشناس سلامت كودكان مركز بهداشت استان