1) هرگونه پخت و پز بايد در مكاني داراي شرايط بهداشتي صورت گيرد. شايسته است مدير هيئ نسبت به معرفي محل به مركز بهداشت اقدام و درخواست بازديد و اخذ مشاوره و تائيديه بهداشتي نمايد.

2)ورود و خروج به محل طبخ غذا و دخالت افراد متفرقه در امر تهيه و توزيع غذا و چاي و غيره ممنوع مي باشد. كليه افراد مرتبط نيز بايستي نسبت به دريافت كارت معاينه پزشكي اقدام نمايند.

3) رعايت اصول بهداشت فردي به ويژه كوتاه نگه داشتن ناخن ها، شستشوي مرتب دست ها و استفاده از روپوش كار مناسب توسط دست اندر كاران طبخ و توزيع غذا ضروري مي باشد.

4) مسئولين تهيه مواد اوليه بايد از سالم و بهداشتي بودن مواد اوليه مصرفي اطمينان داشته باشند و آنها را از محل هاي معتبر خريداري و يا از افراد معتبر و شناخته شده به عنوان نذورات قبول نمايند. در صورت برخورد با موارد مشكوك سريعاً مركز بهداشت شهرستان را در جريان قرار دهند. يا باشماره 190تماس حاصل نمايند.

5) مديران هيئت ها و هيئت امنا مساجد و تكايا توجه داشته باشند در قبول نذورات بصورت غذاي آماده دقت مضاعف نموده و ضمن خودداري از قبول غذاي آماده از افراد ناشناس از سلامت غذاي ارائه شده قبل از توزيع اطمينان حاصل نمايند.

6) آب آشاميدني بايستي بهداشتي و ترجيحاً از شبكه توزيع عمومي باشد.

7) در تهيه فرآورده هاي دامي دقت نموده و از گوشت دام و طيور كشتار شده در كشتارگاه هاي دام تحت نظر اداره دامپزشكي استفاده نمايند.

8) از ذخيره سازي مواد غذايي خام و پخته در مجاورت هم موكداً خودداري و در ذخيره سازي گوشت نيز نكات ايمني و بهداشتي به ويژه تميز و قطعه نمودن گوشت و منجمد نمودن فوري گوشت هاي مازاد در قطعه هاي كوچك را رعايت نمايند.

9) جهت سرخ كردن مواد غذايي از روغن هاي مخصوص سرخ كردني استفاده شود. سرخ كردن با حرارت ملايم انجام شده و بيش از يكبار از روغن استفاده نگردد.

10) استفاده از سنگ نمك و نمك هاي غير تصفيه به دليل وجود ناخالصي ممنوع بوده و از نمك تصفيه شده يد دار استفاده شود.

11) در صورت توزيع شير از شير پاستوريزه استفاده شده و يا نسبت به جوشاندن شير حداقل به مدت 5 دقيقه اقدام گردد.

12) سبزيجات تازه مسلماً آلوده به عوامل بيماري زا هستند و لذا تميز نمودن شستشو و ضد عفوني آنها ضرورت دارد و لازم است مراحل چهارگانه سالم سازي سبزيجات طبق دستورالعمل( پاكسازي – انگل زدايي – ميكروب زدايي – شستشوي نهايي) انجام شود.

13) ابزاركار مناسب و تميز و بهداشتي در سالم بودن غذاي تهيه شده در آشپزخانه بسيار با اهميت است. لذا ظروف و ابزار كار را قبل از استفاده شستشو و در صورت نياز ضد عفوني نمايند. ترجيحاً از ظروف و ابزار كار استيل استفاده شود و در صورت استفاده از ديگ هاي مسي حتماً سفيد شده باشد.

14) از نگهداري غذاي پخته و آماده در دماي محيط و يا روي شعله ملايم بيش از دو ساعت جداً و مؤكداً خودداري نماييد. در صورت لزوم بايستي غذاي آماده را دردماي زير 4 درجه يا بالاي 60 درجه سانتيگراد نگهداري كنيد.

15) در توزيع غذا از ظرف به ظرف كردن بي مورد آن خودداري و حتي الامكان در كوتاهترين فاصله غذاي تهيه شده بصورت گرم توزيع گردد.

16) استفاده از ظروف يكبارمصرف بهداشتي در توزيع غذا توصيه مي شود. براي  چاي و غذاهاي گرم فقط از ظروف گياهي يا كاغذي استفاده گردد .در مورد ظروف چند بار مصرف پيش بيني مكاني براي شستشو و ضدعفوني آنها، براي هر نوبت استفاده ضروري است.

17) ترجيحاً از سفره هاي يك بار مصرف براي صرف غذا استفاده و از راه رفتن روي سفره در حين پذيرايي خودداري گردد.

18) پس از پذيرايي نسبت به جمع آوري و دفع مناسب زباله هاي توليد شده اقدام و از مردم خواسته شود از پراكندن ظروف يكبار صرف در معابر و خيابان خودداري نمايند. بدين منظور سطل زباله به تعداد و حجم كافي در محل قرار داده شود.

19) تهيه و نصب تجهيزت اطفا حريق به منظور كنترل و جلوگيري از آتش سوزي احتمالي الزامي است.

20) در مكان هاي تجمع عزاداران به ويژه اماكن سربسته ضمن نصب تابلوي منع مصرف دخانيات از استعمال سيگار جلوگيري گردد. مكان هاي سربسته بايد داراي تهويه مناسب جهت گردش هوا بوده و هواي اين اماكن تازه و عاري از بوهاي نامطبوع باشد.

21) ضمن رعايت نظافت، شستشو و گندزدايي مستمر سرويسهاي بهداشتي نصب سيستم لوله كشي صابون مايع در آنها صورت گيرد.

22) از ذبح و قرباني احشام در جلوي هيئت هاي عزاداري و يا تكايا و مساجد و در معابر خودداري گشته و يا حتي الامكان در محل هاي تعيين شده صورت گيرد بگونه اي كه از پراكنده شده خونابه و فضولات حيوانات در اين مكان ها جلوگيري بعمل آيد.

23) ايمني مكانهاي تهيه و توزيع غذا و نيز محلهاي تجمع عزاداران را بررسي نماييد. پله ها و نرده ها و سيستم هاي برق كشي، روشنايي و گاز بخصوص محل هاي اتصالات آنها مهمترين نقاط حادثه خيز مي باشند كه لازم است به صورت مستمر بازرسي و از ايمن بودن آنها اطمينان حاصل نمود. بدين منظور مي توان از مشاوره كارشناسان سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري استفاده نمود.

تهيه كننده: گروه مهندسي بهداشت محيط- معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي لرستان